DİYARBAKIR – Diyarbakır Barosu, ‘Eşitlik İlkesi’ ve ‘Ayrımcılık Yasağı’ çerçevesinde, e-Reçetem Sistemi’ne Kürtçe giriş yapılabilmesi için Sağlık Bakanlığı’na idari başvuru yaptı.
Diyarbakır Barosu’nun E-Reçetem uygulamasına Kürtçenin eklenmesi için yaptığı başvuru dilekçesinde şu ifadelere yer verildi: “Türkiye’de Kürtlerin varlığı ve Kürtçe dilinin kamusal alanda kullanımına yönelik ayrımcı, yaygın ve sistematik engellemeler ile uygulamalar, E-Reçetem sistemine dair alınan kararda da kendini göstermektedir. Dil hakları, oldukça geniş bir kavram olmakla birlikte, kişinin anadilini özel ve kamusal alanda kullanma hakkı olarak tanımlanmaktadır. Türkiye’de Türkçe dışındaki anadillerde konuşan toplumsal grupların kamusal alana katılması sağlanmalıdır. Türkiye’de anadili Kürtçe olan vatandaşların kamusal alanda kullanımı, farklı dillerin aksine yaşadıkları ayrımcı uygulamanın sonlanması gerekir.”
‘HERKESİN EŞİT MUAMELE GÖRME HAKKI VARDIR’
Uluslararası mevzuata vurgu yapılan başvuru dilekçesinde, eşitlik ilkesine dikkat çekilerek, “Dil temelinde ayrımcılık yasağı; bireylerin konuştukları, yazdıkları, kullandıkları dil dolayısıyla ayrımcılığa uğramalarının önüne geçmeyi amaçlamaktadır. Eşitlik ilkesi; tüm insanların özgür ve eşit olarak doğduğu gerçeği ile tüm bireylerin haklara sahip olduğunu, aynı düzeyde saygıyı hak ettiğini kabul etmektedir. Toplumda yaşayan herkesin eşit muamele görme hakkı vardır. Bu hak aynı zamanda kanunların, politikaların ve uygulamaların ayrımcı olmaması gerektiğini ve kamu yetkililerinin kanunları koyarken ve politikalarını uygularken ayrımcı ve keyfi davranmama yükümlülüğü altında olduklarını belirtir. Ayrımcılık yapmama, eşitlik ilkesinin ayrılmaz birer parçasıdır. Cinsiyet, ırk, renk, dil, din, inanç, mezhep, felsefi ve siyasi görüş, etnik köken, servet, doğum, medeni hâl, sağlık durumu, engellilik ve yaş gibi etkenler nedeniyle kişilerin ayrımcı muameleye maruz kalmamasını sağlar” denildi.
“Eşitlik ilkesi ve ayrımcılık yasağı uluslararası hukukun temel bir unsurudur” ifadesinin yer aldığı açıklamada, “Bu sayede eşit koşullardaki kişilere; hukuki olarak ve uygulamada eşit davranılması garanti altına alınır. Bununla birlikte, davranışlardaki her ayrımın veya farklılığın ayrımcılık teşkil etmeyeceğinin vurgulanması da önemlidir. Genel uluslararası hukukta kabul edildiği üzere; nesnel ve makul bir gerekçeyle yapılan farklı muameleler, aranan amaç ile kullanılan araçlar arasında orantının olduğu durumlarda ayrımcılık teşkil etmeyecektir” diye belirtildi.
‘KAMU KURUMLARININ YÜKÜMLÜLÜKLERİ VAR’
Baronun yaptığı başvuruda, eğitim ve öğretim, yargı, kolluk, sağlık, ulaşım, iletişim, sosyal güvenlik, sosyal hizmetler, sosyal yardım, spor, konaklama, kültür, turizm ve benzeri hizmetleri sunan kamu kurum ve kuruluşlarının, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, gerçek kişiler ve özel hukuk tüzel kişilerin, yürüttükleri faaliyetler bakımından bu hizmetlerden yararlanmakta olan, yararlanmak üzere başvurmuş olan ya da bu hizmetler hakkında bilgi almak isteyen kişi aleyhine ayrımcılık yapılması yasaklandığı hatırlatıldı.
Söz konusu hizmetlerin planlanması, sunulması ve denetlenmesinden sorumlu olan kişi ve kurumlar, farklı engelli grupların ihtiyaçlarını dikkate almakla ve makul düzenlemelerin yapılmasını sağlamakla yükümlü olduğu belirtildi.
‘IKBY’DE KÜRTÇE RESMİ DİL’
Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin resmi dili olan Kürtçenin E-Reçetem sitemine dahil edilmesi gerektiğinin belirtildiği başvuru dilekçesinde şu ifadelere yer verildi:
“Dil özgürlüğü, yurttaşların kamu kurumlarıyla ilişkilerinde kendi seçtiği dili kullanma ve bu dilde cevap alma hakkını güvence altına almayı gerektirmektedir. Eşitlik ilkesi, dil temelinde ayrımcılık yasağı ve sağlık hizmetine erişim hakkını ihlal edici uygulama kapsamında, diğer dillerde olduğu gibi E Reçetem Sisteminde Kürtçe dilinin de kullanımı sağlanmalıdır. Irak’ta, Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nde resmi dil statüsünde olan ve farklı ülkelerde anadil kapsamında yoğun bir şekilde kullanılan Kürtçe diline de, farklı dillerde e reçetem uygulamasıyla sağlık hizmetine erişimin sağlanması gerekir.” (DUVAR)
